Спортсмен, ааҕааччы ис санаата

(интервью)

“Азия оҕолоро” күрэхтэһиигэ тус кыттыыны ылбыт, И. Е. Левин аатын сүгэр Танара орто оскуолатын үрдүкү кылааһын үөрэнээччитин, ааҕааччыбытын кытта Петя Степановтыын ааҕар дьиэҕэ атах тэпсэн олорон сэһэргэстим.

- Петя, «Азия оҕолоро» тэрээһин туһунан кэпсээн кэбис.

- ДВФО (Дальневосточнай федеральнай округ) хамаандатын аатыттан кыттыбытым. Манна дойдубар ыһыахтаат да, барбытым. Икки нэдиэлэ дьарыктаммытым. Тренерим Иванов Михаил Васильевич.

- Туох сиэри - туому тутуһаргын билиэхпин баҕарабын.

- Дойдубуттан тахсан иһэн, күрэхтэһэ барарбар тренербин кытта Эдьиий Дора маһыгар алаадьы уурабын.

- Уопсайа хас оҕо кытынна?

- Уопсайа хамаандаттан 300 иһинэн оҕо баара. Мин ыйааһыммар (55 киилэҕэ) 9 этибит.

- Ханна түһэ сырыттыгыт?

- ДВФО - лар общагалара үчүгэй баҕайы этэ.

- Спортсменнар астара - үөллэрэ хайдах эбитий?

- «Европа” кулуупка аһаабыппыт. Күҥҥэ үстэ аһаталлар. Баҕарбыт аспын аһыыбын, ол эрээри ыйааһыммын түһэринэбин.

- Туох саҥаны биллиҥ - көрдүҥ?

- Саха - 1, Саха - 2, Монголия, Сирия, Вьетнам, Китай, Москва, Казахстан, Индия оҕолорун кытта билистим. Омуктары кытта алтыһан, кэпсэтэн биллим: кинилэр сэмэйдэр эбит.

- Туох эмит уратыны көрдүҥ дуу?

- Саамай сөхпүтүм диэн уһун баҕайылар, 15 саастаах оҕолор олус уһуттар. (илиитинэн көрдөрөр).

- Национальнай таҥастаахтар дуу?

- Суох, бары спортивнай формалаах сырыттыбыт.

- Сахалар туспа спортивнай формалааххыт эбит дии?! (форматын көрдүм).

- Эмблемабыт бу маннык «Якутск - 2016” диэн суруктаах, тус бэлиэлээх.

- Культурнай тэрээһинтэн ордук тугу сөбүлээтиҥ?

- Аһыллыыга сахалар үҥкүүбүтүн биһирээтим. “Эрчимнэри” көрсүбүтүм уонна атын үҥкүүһүт оҕолору кытта билистим.

- Оҕо спортивнай бырааһынньыга дии. Көрү - нары уонна дьарыктаныыны хайдах дьүөрэлээтиҥ?

- Күрэхтэһэ тиийдэҕим дии, аралдьыйан ылабын эрээри биир нэдиэлэ күүскэ дьарыктаммытым, күҥҥэ 2 дьарыктаммытым. 6 чаас кэнниттэн студенческай городокка концерт арааһын көрбүппүт.

- Энчирээбэт режим диэн баар дуу?

- Баар бөҕө буоллаҕа дии! Режиминэн сылдьабын.

- Күүскэ дьарыктаныы диэн туох уратылааҕый?

- Күннээҕи дьарыкка аргыый аҕайдык дьарыктанабын, онтон күүстээх дьарыкпар сынньаммакка эрэ эрчиллэбин. Иккис тренерим Платон Егорович.

- Дьэ, Петя, күрэхтэһии тыҥааһыннаах киирсиитин саас сааһынан кэпсиэҥ дуу?

- От ыйын 11 күнүгэр ыйааһыннаныы буолбута. Сарсыныгар жеребьевкаҕа бастакы нүөмэри талбытым. Бастакы киирсиибэр ТКМ дьонун кытта киирсибитим, кыайбытым. Иккискэ саха уолун кытта Татаринов Женялыын (куоракка үөрэнэр) киирсээһиммэр бастаан миэхэ бал биэрбиттэрэ, онтон киниэхэ биэрбиттэрэ. Миэхэ судьуйа иккис бал биэрбэтэҕэ, бириэмэм бүтэн хаалбыта, кини кыайбыта (охторуута суох). Б группаҕа үс оҕону кытта тустубутум. Үһүс уол армян этэ. Үһүс миэстэни былдьаһан баран хотторбутум. Ол киирсээри туран наһаа долгуйбутум, улахан эппиэтинэс ылыммытым. ДВФО министрэ кэлэн илии тутуспута. Дьоммор куоракка тахсыбытым, биир хонон баран дойдубар айаннаабытым.

- Хас биирдии түһүмэҕинэн кэпсээбитиҥ иһин махтанабын. Петя, оскуолаҕа социальнай педагогтуу, психологтуу сылдьан эйигин кытта хаста да алтыспытым, спортсмен быһыытынан сыһыаннаһан кэпсэтээччибин. “Спортка хотторуу диэн ол инники өттүгэр, сайдыыгар биир кэрдиис кэм курдук санаан кэбиһэр буол”, - диэн сүбэлээччибин.

- Санаа атастаһаары кэлэн олоробун.

- Маладьыас, Петя, итинник позицияны тутуһарыҥ, сүбэни ылынарыҥ!

- Махтал!

- Аны эйигин кытта ааҕааччы быһыытынан кэпсэтэбин, ханнык спортивнай темалаах литератураны ааҕаҕыный?

- "Хатан" диэн ыччат сурунаалын сөбүлүүбүн.

- Эн спортивнай күрэхтэһиигэ, бырааһынньыкка кытыннаҕыҥ дии, бэйэҕэр туох уопуту иҥэринниҥ?

- Омуктар үс точкаҕа түһэллэр эбит: икки атаҕынан тобуктаан баран биир илиинэн тайаныахтарын сөп диэн. Ити кинилэр национальнай ньымалара.

- Төрүт оонньууларбыт көрүҥнэрэ элбэх дии, онтон эн чопчу хапсаҕайы талбыккын дии!

- Табаарыстарым Левчиков Алик, Николаев Ваня ыҥырбыттара, ол эйгэҕэ сылдьыахпын баҕарабын.

- Ханнык геройдары, күүстээхтэри билэҕиний?

- Үөһээ Бүлүү киһитэ Буучугурас, кини чиэһигэр былырыын кыттан бастаабытым. Ылбыт Грамотабар кини мөссүөнэ баар.

- Петя, бэйэҕин эт - хаан, өй - санаа, уйулҕа өттүнэн сайыннаран ис, библиотекаҕа оннук литературалар бааллар, ис кистэлэҥи билэргэ дьулус уонна ону сөптөөхтүк туһаныаҥ диэн эрэнэбин. Ис санааҕын атастаспытыҥ иһин махтанабын. Ситиһиилэри!

Көрөөччү, спорду сэҥээрээччи, библиотекарь, социальнай партнербыт Новикова К. Е. санаатын билиһиннэрэбин: Һаха һахатынан кэрэ

- Мин төрөппүт быһыытынан "Азия оҕолоро" оонньууга ордук Хапсаҕайы телевизорынан сэргээн көрдүм. Уолаттарым иккиэн тренер Иванов М. В. оскуолатын ааспыттара, республика таһымыгар тустубуттара. Бэйэбит оҕобут Петя Степанов тустарын анаан - минээн көрдүм. Олус бэркэ туһунна. Эрчиллиилээх, маастарыстыбата, сатабыла барыта баар, хапсаҕай философиятын өйдүүрүн киһи көрөн астынар. Армян уолуттан кыл мүччү хоттордо. Ол оҕо улахана бэрт буолан күүһүнэн лаппа баһыйар буолан хоттордо! Петя онтон наһаа хомойдо! Эппиэтинэһин өйдүүр буоллаҕа дии! Ол да буоллар ис уйулҕатынан, сатабылынан, өйүнэн - санаатынан утарсааччыларын быдан баһыйар кыраһыабай хапсаҕайы көрдөрдө диэн ис сүрэхпиттэн астынным. Уонна биир санааҕа кэллим. Биһиги бэйэбит көрүҥнэрбитин наһаа киэҥ араҥаҕа таһааран утарсааччыта суох хаалыахпытын сөп эбит. Биһиги дириҥ ис уйулҕалаах, бэйэбитигэр эрэ сөп эттээх - сииннээх омукпут эбит...

- Санаа атастаппыккар махтал буоллун!

Интервьюер

Им И. Н.,

Мукучу модельнай библиотекатын библиотекара, «Өбүгэ ситимэ» этно - фольклорнай түмсүү салайааччыта, общественнай корреспондент.